Gemiddeld komen er bij Participe Alphen aan den Rijn 10 overlastzaken per maand binnen. In totaal ging het in 2020 om 121 zaken. Onder leiding van een beroepskracht gaan vrijwilligers over een overlastzaak met de verschillende buren in gesprek met als doel tot een voor alle partijen aanvaardbare situatie te komen. Buurtbemiddeling is gratis voor bewoners. De kosten worden tot nu toe betaald door de gemeente en woningcorporaties Habeko en Woonforte.

Vooral geluidsoverlast
Meer dan de helft van de overlastzaken betreft geluidsoverlast. Daarnaast waren er ook veel tuin/buiten problemen. Het thuiswerken, kinderen die lange tijd niet naar school konden en in de zomervakantie bleef men vaker thuis, zorgden voor irritaties en lawaai. Ook kon een aantal mensen met een beperking vanwege corona niet terecht bij hun dagbesteding waardoor zij zelf of hun omgeving meer overlast ervaren.

Aanmeldingen
Van de aanmeldingen wordt zo’n vijftig procent gemeld door bewoners zelf, na verwijzing van politie, gemeente of woningcorporaties. Bij dertig procent nemen bewoners zelf het initiatief; ze hebben van de mogelijkheid van buurtbemiddeling gehoord en informatie hierover gevonden. Zo’n twintig procent wordt aangemeld door professionals die werkzaam zijn op straat, in zorg, welzijn en veiligheid. 
De meeste aanmeldingen komen uit Kerk en Zanen. Ridderveld, Boskoop en Rijnwoude. Zestig procent van de overlastzaken betreft huurwoningen, veertig procent koopwoningen.

80 procent positief
Van 69 zaken die in behandeling zijn genomen omdat beide buren willen meewerken, is bijna 80 procent afgesloten met een positief resultaat. Bij 20 procent weigerden buren in tweede instantie toch bemiddeling en in een enkel geval is er geen oplossing gevonden tijdens de bemiddeling.

Om te kunnen bemiddelen zijn twee partijen nodig die hierover in gesprek willen gaan. Dat lukt niet altijd en is de grootste bottleneck. Van de 121 meldingen zijn 52 zaken na een eerste melding en intake niet verder in behandeling genomen omdat een van de buren het gesprek weigert of het sowieso niet mogelijk is contact te krijgen met de buur. Ook was er bij een deel van de meldingen sprake van een contra-indicatie: overlast was binnen een gezin of de zaak was bijvoorbeeld al onder de rechter en daarmee niet geschikt voor buurtbemiddeling,
 

Moeilijker met elkaar in gesprek
Door de coronamaatregelen was het in 2020 voor de vrijwilligers veel complexer om te bemiddelen. In maart zijn uit veiligheidsoverwegingen alleen adviezen en tips aan de bewoners gegeven, waarmee zij zelf aan de slag konden bij overlast. Vanaf mei hebben  vrijwilligers de intakegesprekken uitsluitend telefonisch gedaan en zijn de bemiddelingsgesprekken uitgesteld tot het moment waarop dat weer mogelijk was. Sinds juli doen de vrijwilligers de bemiddelingsgesprekken weer op locatie, met inachtneming van alle maatregelen

Complexe zaken
Ongeveer 28 procent van de aanmeldingen gaat over overlast in verband met psychosociale problematiek. Daarnaast zijn er ook overlastzaken in verband met taalproblemen van bewoners (5,8%) en zaken waar meerdere partijen bij waren betrokken (1,7%).

Er komen steeds meer complexe zaken binnen waarbij veel moet worden geschakeld met verschillende hulpverleners, woningcorporatie en politie. Dit vergt meer maatwerk en meer tijd. Het is de vraag of deze aanvragen wel geschikt zijn voor de huidige vorm van buurtbemiddeling. Omdat een gesprek met beide buren, als die ertoe bereid zijn, soms wel effect heeft, worden deze zaken nu veelal toch opgepakt in nauwe samenwerking met de betrokken hulpverlening.

Voorkomen
Voorkomen is vanzelf beter dan genezen. Om buurtoverlast te voorkomen heeft het buurtbemiddelingsteam ook een aantal presentaties in de wijk verzorgd.